Osteopatia – co to jest oraz w jakich chorobach może pomóc?

Co to jest Osteopatia?

Osteopatia (z łac. os-kość, patia-patologia, problem) jest medyczną, niekonwencjonalną metodą diagnozowania i leczenia dysfunkcji układu ruchu metodą manualną, które prowadzi do przywrócenia równowagi homeostatycznej i funkcjonalnej organizmu. Głównym założeniem osteopatii jest harmonia ciała i duszy (soma i psyche), która daje zdolność samouzdrowienia i samoregeneracji. Jej twórca, lekarz Andrew Taylor Still, łącząc założenia medycyny ogólnej, praktyk ludowych i filozofii stworzył koncepcję, która opierała się na trzech podstawowych filarach:

• Organizm należy traktować jako jedność łączącą nierozerwalność ciała fizycznego z ciałem psychoemocjonalnym, a homeostaza i dobrostan obu składowych są definicją zdrowia.
• Struktura wpływa na funkcje, a funkcja oddziałuje na strukturę. Takie podejście tłumaczy wiele dolegliwości bólowych o nieznanym podłożu etiologicznym, których struktura nie została uszkodzona. Tradycyjne leczenie objawowe w takim przypadku zazwyczaj nie przynosi efektów, a diagnoza nie zostaje postawiona. Połączenie ich z płaszczyzną duchową daje możliwość ich zwalczenia.
• Organizmy żywe cechują się witalnością, czyli zdolnością samoleczenia i autoregeneracji. Oddziaływanie manualne na autonomicznym układzie nerwowym pozwala na likwidacje patologii, napięć, wadliwych wzorców, negatywnego wpływu bodźców zewnętrznych i pobudzenie wiary pacjenta w pokonanie choroby.

Osteopatia – główne wskazania do leczenia

Osteopatia nie skupia się na wyleczeniu choroby, a na zdrowiu. Z tego powodu osteopaci ściśle współpracują ze specjalistami i różnymi gałęziami medycyny. W powiązaniu z określeniem organizmu jako harmonii wielu składowych, w postaci układów i umysłu, które wzajemnie na siebie wpływają, daje im to szerokie spektrum wskazań do podjęcia terapii osteopatycznej. Leczeniem możne objąć wszystkie grupy wiekowe, a wśród głównych wskazań wyróżniamy:

• Zespoły bólowe narządu ruchu (zespoły bólowe kręgosłupa, dyskopatie, rwa kulszowa, udowa, ramienna, neuralgia międzyżebrowa i podpotyliczna, zaburzenia ruchomości stawów, wady postawy)
• Zespoły bólowe i dolegliwości czaszkowo-krzyżowe (migreny, zawroty głowy, stany psychosomatyczne, depresyjne, napięciowe i lękowe, autyzm, ADHD, nerwice, chroniczne zapalenia zatok i uszu, problemy neurologiczne i neurochirurgiczne, wady wzroku słuchu i wymowy)
• Dolegliwości narządów wewnętrznych, układu gastroenterologicznego, urologicznego, ginekologicznego, krążenia i oddechowego ( w szczególności rozległe bóle o niekorzenionej topografii, bóle promieniujące na całe ciało, bóle brzucha i klatki piersiowej, problemy z nietrzymaniem moczu, zastoje limfatyczne, osłabienie odporności, bolesne miesiączki, refluks żołądka, nadwrażliwość układu pokarmowego, urazy okołoporodowe i zaburzenia rozwoju, a także wspomaganie leczenia innych chorób i minimalizacji powikłań pochorobowych, pooperacyjnych i powypadkowych)

Stoły do osteopatii produkcji Meden-Inmed

O-P5.F4 Terapeuta – Stół do osteopatii i terapii manualnych

Pięciosekcyjny stół do osteopatii i terapii manualnej z funkcją Pivota. Każdy model posiada różny system jezdny

Kup teraz

O-S5.F4 Terapeuta – Stół do osteopatii i terapii manualnych

Pięciosekcyjny stół do osteopatii i terapii manualnej z systemem jezdnym, składającym się w zależności od modelu

Kup teraz

Osteopatia – jakie techniki wykorzystuje się w terapii

Mnogość wskazań do przeprowadzenia terapii osteopatycznej wymaga zastosowania różnorodnych technik, które często się przenikają i uzupełniają. Wśród technik bezpośrednich, czyli wpływających wprost na dysfunkcję chorobową zaliczamy m.in.

Technikę manipulacyjną

Manipulacja stawowa, która działa przez obniżenie ciśnienia w jamie stawowej – kawitację. Za pomocą przyłożenia odpowiedniej dźwigni i siły do źle ustawionego, lub zablokowanego stawu i wykonania ruchu o określonej prędkości, osteopata wpływa na prawidłowe ustawienie kości względem siebie. Często charakterystycznym odgłosem w końcowym etapie pchnięcia jest charakterystyczny odgłos chrupnięcia, po którym pacjent odczuwa ustąpienie dolegliwości bólowej.

Technikę mobilizacyjną

Kolejną techniką bezpośrednio wpływającą na minimalizację zdiagnozowanych dysfunkcji jest mobilizacja stawów. Przebiega pasywnie, bez zmiany kąta ułożenia kości w stawie. Celem techniki mobilizacyjnej jest poprawa ruchomości, wprowadzenie tkanek okołostawowych (tj. torebki i więzadeł) w elongację oraz wydłużenie, które następują w wyniku wielokrotnie powtarzanych ruchów translatorycznych w postaci ślizgu lub trakcji. Odczucia pacjenta w poziomie redukcji bólu są subtelniejsze, w porównaniu z techniką manipulacyjną.

Technikę energii mięśniowej

Trzecia z technik bezpośrednich wymaga zaangażowania pacjenta i nazywana jest techniką energii mięśniowej. Aktywne pobudzanie mięśni przez chorego, w kierunku zwiększanej przez terapeutę bariery zakresu ruchu, powoduje zmniejszenie napięcia i dolegliwości bólowych w danym stawie, lub odcinku kręgosłupa.

Technikę GOT (General Osteopathic Treatment)

Technika GOT (General Osteopathic Treatment) przez pasywną mobilizację określonych miejsc na ciele pacjenta, wpływa jednoczasowo na przepływ krwi i limfy, równowagę neurologiczną, fizjologię komórkową, a także napięcie mięśni i zakres ruchomości. Ogólny zabieg osteopatyczny działa w oparciu o fakt, że organizm funkcjonuje jako jednolita i zharmonizowana struktura, więc można na niego działać w sposób jednoczesny na wielu płaszczyznach i układach.

Koncepcję ROA

Koncepcja ROA (Rule of the Artery) zakłada, że wszystkie dysfunkcje mają swój początek w nieprawidłowym dostarczaniu tlenu i składników odżywczych przez naczynia krwionośne i ich nieprawidłowy metabolizm. Serce nadaje krwi ruch wirowych, powodując powstawanie ładunku energii, który przez tętnice dostaje się do wszystkich komórek ciała. Zaburzenia krążenia powodują rozpad, lub nieprawidłowy transport ładunku. Osteopaci, za pomocą praw biofizyki i interferencji, likwidują zmiany w mechanice spiralnego transportu krwi, a co za tym idzie wpływają na funkcję komórek, narządów i układów docelowych.

Pozostałe techniki wykorzystywane w osteopatii

Możemy również wyróżnić techniki, które oddziałują pośrednio na zdrowie pacjenta, takie jak: techniki czynnościowe (np. funkcjonalne), techniki mięśniowo-powięziowe, techniki Sutherlanda, techniki strain/counterstrain (napięcia/przeciw napięcia) czy techniki dla punktów Jonesa.

Nie poprawiają one w sposób bezpośredni zaobserwowanej dysfunkcji, ale poprzez manualne poprowadzenie tkanki w kierunku ułatwionego ruchu, minimalizują napięcie mięśniowo-powięziowe i bolesność, a także poprawiają zakres ruchu.

Osteopatia czaszkowo-krzyżowa

Osteopatia czaszkowo-krzyżowa (craniosacralna) jest sposobem konceptualnym i opiera się na obserwacji pulsacji opon mózgowych, która nie pokrywa się z tętnem ani z rytmem oddechu. Ruch ten związany jest przepływem płynu mózgowo rdzeniowego, który reguluje pracę układu nerwowego, hormonalnego i trzewnego, a także oddziałuje na system mięśniowo-powięziowy ciała. Siła nacisku, jaką wykonuje osteopata na czaszce pacjenta, jest minimalna i powinna wynosić 0,05N. Pomaga w leczeniu traum, napięć, wyrównuje prace wielu narządów, rozluźnia powięzie oraz poprawia mobilność i kondycję ośrodkowego układu nerwowego.

Osteopatia trzewna

Osteopatia trzewna (wisceralna) również jest techniką, która opiera się na holistycznym postrzeganiu organizmu, jako funkcjonalnej całości narządów i tkanek ciała z umysłem. Korzystając z technik autorskich, wykonuje się zabiegi manualne, wpływające na ruchomość własną organizmu. Celem terapii jest likwidacja dysfunkcji organów wewnętrznych za pomocą manipulacji trzewnej, uwalniania napięć tkankowych, poprawy ukrwienia i drenowania, a także pobudzania neurowegetatywnego.

Jak przebiega terapia osteopatyczna?

Terapia osteopatyczna jest procesem dynamicznym, zmiennym i dobieranym indywidualnie do potrzeb pacjenta. Można ją podzielić na dwa główne etapy- diagnozę i zastosowanie jednej z technik terapeutycznych.

Do postawienia diagnozy wykorzystuje się wywiad i badanie fizykalne, obejmujące oględziny całego ciała i testy ruchomości. Najczęściej wykorzystywana jest metoda palpacji, czyli odpowiedniego dotyku, w celu oceny prawidłowości lub patologii danej struktury np. mięśnia czy tkanki. W niektórych przypadkach konieczne jest skierowanie na rezonans magnetyczny lub prześwietlenie rentgenowskie. Osteopata wymaga też dostarczenia dokumentacji medycznej, koniecznej do oceny stanu zdrowia.

Następnie stosowane są techniki manualne na tkankach lub narządach, w celu pobudzenia organizmu do samoleczenia i mechanizmów naprawczych. Są one bezbolesne i zapewniają pacjentowi komfort psychofizyczny podczas wykonywania zabiegu. Stosowane techniki wpływają na homeostazę całego organizmu poprzez minimalizację napięć oraz pobudzenie drenażu limfatycznego i żylnego.

Dla zwiększenia efektów i własnego komfortu na terapię powinno się przychodzić przed posiłkiem, albo należy zadbać o to, by nie był on zbyt obfity. Powinno się też unikać przyjmowania leków przeciwbólowych lub obniżających poziom koncentracji. Zabieg w zależności od zastosowanych technik i zawansowania patologii trwa około 30 minut, a efekty mogą być odczuwalne natychmiast. Osiągnięcie zamierzonego efektu terapeutycznego wymaga jednak dłuższego czasu. Wszystkie techniki wykorzystują ręce osteopaty jako główne, a często jedyne narzędzie do stawiania diagnozy i leczenia, ale czasem mogą też zostać użyte młotki neurologiczne lub kamerton.

Ważnym, końcowym aspektem leczenia jest wdrążenie zaleceń osteopaty w życiu codziennym. Najczęściej wiążą się one ze zmianą sposobu odżywia i eliminacją czynników stresogennych. Terapia osteopatyczna poprawia komfort i jakość życia. W przypadku braku efektów, lub określenia problemu o naturze internistycznej pacjent jest kierowany do lekarza innej specjalizacji.

Osteopatia – przeciwwskazania

Leczenie ostopatyczne jest bezpieczne w większości przypadków, ze względu na brak stosowania środków farmakologicznych, braku używania skomplikowanych narzędzi i urządzeń medycznych oraz faktu, że terapia i diagnoza obejmuje jedynie pracę na tkankach pacjenta za pomocą dłoni osteopaty. Jednak, jak każda metoda lecznicza ma również kilka przeciwwskazań, do których zaliczamy:

• Ciążę zagrożoną lub w początkowych fazach
• Brak zgody pacjenta na wdrążenie leczenia tego typu
• Brak wystarczającej wiedzy i wyszkolenia osteopaty
• Ciężkie stany chorobowe zagrażające życiu
• Wysoki stopień zawansowania niektórych chorób o psychogennej etiologii. Z uwagi na holistyczne podejście osteopatii, leczenie lżejszych schorzeń w tej dziecinie może przynieść zaskakująco dobre rezultaty, jednak ciężki ich stopień wymaga kontaktu z psychiatrą i psychologiem.

Kto może zostać osteopatą?

Osteopatą, uprawnionym do wykonywania zawodu, może zostać osoba, która ukończyła studia w kierunku fizjoterapii lub medycyny (5-6 lat), a następnie wykształciła się na studiach podyplomowych w kierunku osteopatycznym i obroniła pracę z tego zakresu. Najczęściej jest to dodatkowe 3 do 4,5 roku, po których otrzymuje się tytuł D.O., czyli doktora osteopatii. Osteopaci różnią się więc od fizjoterapeutów szerszą wiedzą w zakresie medycznym, lepszym spojrzeniem na dysfunkcje układu ruchu i funkcjonowanie całego organizmu. Tak długa edukacja jest niezbędna do dokładnego poznania anatomii i fizjologii organizmu, a zwłaszcza budowy i funkcji wszystkich organów oraz ich wzajemnego oddziaływania i regulacji.

Niestety, regulacje prawne w Polsce nie ustalają jasnych warunków, kto może zostać osteopatą. Istnieje więc sporo osób praktykujących osteopatię, bez odpowiedniego wyszkolenia i wiedzy. Dlatego, przed udaniem się na wizytę, powinniśmy sprawdzić kompetencje i profil ukończenia studiów osteopaty, w którego ręce zamierzamy powierzyć swoje zdrowie. Pamiętajmy przy tym, że ukończenie krótkiego szkolenia nie jest adekwatne w stosunku do osób, które ukończyły studia w kierunku medycznym, a następnie osteopatycznym i nie zapewnia odpowiedniej wiedzy. Jej brak, źle postawiona diagnoza, lub nieprawidłowo wykonany zabieg może pogłębić występujące patologie i schorzenia.