Terapia zajęciowa

Terapia zajęciowa to pewne określone czynności o charakterze zajęć fizycznych lub umysłowych, zlecona przez lekarza a prowadzone przez fachowców w danej dziedzinie, które mają na celu przywrócenie choremu sprawności życiowej. Występuje bardzo duża ilość czynności i zajęć, które mogą służyć jako środek leczniczy, stąd dziedzina terapii zajęciowej jest bardzo szeroka. Wartość terapii zajęciowej dla procesu usprawniania z punktu widzenia fizjologicznego i kinezyterapeutycznego polega na tym, że dany ruch – ćwiczenie w czasie pracy – pacjent może wykonywać przez dłuższy czas bez zmęczenia fizycznego i psychicznego. Tym samym przyspiesza się usprawnianie funkcjonalne pacjenta.

Praca terapeuty powinna być nastawiona na:

• przestawienie toru myślenia chorego i zwrócenie uwagi na sprawy nie związane z chorobą,
• neutralizowanie negatywnych zachowań związanych z poczuciem bezczynności,
• rozpoznawanie negatywnych i pozytywnych aspektów,
• stworzenie u chorego poczucia własnej wartości oraz rozszerzenie kręgu zainteresowań,
• zaktywizowanie chorych nie posiadających zajęcia,
• umożliwienie poprawy stanu fizycznego i psychicznego,
• pomoc rodzinie osoby chorej – poprzez instruktaż oraz zalecenia,
• informowanie o metodach i formach pomocy dla pacjenta,
• mobilizowanie do dalszego podejmowania działań dających pozytywne efekty,
• dostosowanie metod pomocy do potrzeb oraz możliwości,
• włączanie w proces terapeutyczny osób ze środowiska życia codziennego.

Zasady terapii zajęciowej:

• Zasada personalizacji, która uznaje, że osoba niepełnosprawna, bez względu na rozległość i głębokość dysfunkcji, pozostaje zawsze podmiotem z gwarantowanym prawem do godności i tożsamości osobowej, które są motorem do samorealizowania się w życiu społecznym.
• Zasada indywidualizacji, czyli dostosowanie pozytywnych postaw i działań terapeutycznych do kategorii niepełnosprawności i charakteru osób. Zasada ta odwołuje się do potrzeby wewnętrznej aktywności z uwzględnieniem indywidualnych, osobowych i osobowościowych cech rozwoju osoby niepełnosprawnej.
• Zasada wielostronnego mobilizowania i wzmacniania osiągnięć. W trakcie prowadzonej terapii możliwa jest pewna elastyczność i zmiana pewnych elementów planu, jeśli zaplanowane metody nie mogą być zrealizowane z powodu istotnych przyczyn.
  W literaturze przedmiotu istniej wiele innych zasad terapii zajęciowej takich jak m.in. zasada sukcesu…

Aby terapia przebiegała prawidłowo musi zaistnieć więź między pacjentem i terapeutą polegająca na wzajemnej akceptacji.

Etapy TERAPII ZAJĘCIOWEJ:

I FAZA

Nawiązanie kontaktu terapeuty z uczestnikiem terapii- rozmowa z pacjentem, zebranie wywiadu, ustalenie celów i sposobów ich osiągnięcia.

II FAZA

Zaczyna się wtedy, gdy więź pozwala już terapeucie na pewną dozę obiektywizmu i chłodnego realizmu w omawianiu problemów pacjenta bez obawy jej przerwania lub zakłócenia ;wyjaśnienie uczestnikowi, na czym polega stojąca przed nim alternatywa wyboru zachowania, czynności, prac a także konieczności podjęcia przez niego samodzielnej decyzji w tym względzie i jakie konsekwencje dla uczestnika są z tym związane.

III FAZA

Ocena na ile nabyte przez uczestnika nowe wartości, postawy i sposoby oceniania świata i siebie są pomocne w codziennym życiu. Należy również zweryfikować czy uczestnik terapii posiadł umiejętność wysuwania wniosków oraz logicznego rozumowania.  

Formy organizacji zajęć terapii zajęciowej

grupowa                         indywidualna

• grupowa – polegająca na wykonywaniu różnych bądź tych samych zadań przez kilka osób; grupy mogą być tworzone celowo lub powstawać samorzutnie,
• indywidualna – pacjent wykonuje zadania specjalnie dla niego przeznaczone /przygotowane, dobrane tak aby korygowały jego zaburzone sfery w sposób indywidualny.

Rodzaje terapii zajęciowej:

I Ergoterapia – terapia pracą, terapia poprzez zajęcia manualne

II Socjoterapia – terapia zaburzeń zachowania i zaburzeń emocjonalnych w toku spotkań grupowych, towarzyskich

III Arteterapia – terapia sztuką, kontakt bierny lub czynny ze sztuką i kulturą

Autor: Terapeutka Zajęciowa Dorota Ożóg