Postępowanie przeciwbólowe
Tło:
Chociaż mechanizm uśmierzania bólu w wyniku stosowania przezskórnej elektrostymulacji nerwów (TENS) nie został dokładnie poznany, uważa się, że impulsy TENS przerywają sygnały nocyceptywne w rogu tylnym rdzenia kręgowego.
Cel badania:
Ocena hipotezy zgodnie z którą:
- w czasie odczuwania bólu powodowanego przez bodźce nocyceptywne odpowiedź mózgu, sumacja czasowa oraz połączenia synaptyczne w mózgu są modulowane przez TENS,
- mechanizmy uśmierzania bólu przez TENS różnią się u kobiet i u mężczyzn.
Plan badania i zastosowane metody:
Badanie doświadczalne.
Uczestnicy: 24 zdrowych ochotników (12 kobiet i 12 mężczyzn)
Metody: W czasie obrazowania metodą fMRI (funkcjonalny magnetyczny rezonans jądrowy) każdy uczestnik został poddany takim samym bodźcom nocyceptywnym z równoczesną przezskórną elektrostymulacją nerwów (TENS) i bez wykonywania tej procedury:
Uczestnicy byli poddani bodźcom nocyceptywnym i TENS w tym samym czasie. Zastosowano TENS o maksymalnym nie wywołującym dyskomfortu natężeniu. Natężenie TENS było dawkowane stopniowo i w taki sposób aby zapobiec sumacji czasowej wywołanej powtarzalnymi bodźcami nocyceptywnymi.
Parametry poddane analizie:
- nasilenie bólu (skala od 0 do 100),
- przykre odczucia wywołane stymulacją nocyceptywną (skala od 0 do 100),
- poziom testosteronu i kortyzolu,
- aby zbadać sumację czasową, ból i przykre odczucia, oceny dokonywano w 1., 2. i 3. okresie 5-sekundowym,
- funkcjonalne MRI mózgu.
Rezultaty:
- ból i przykre odczucia były znacząco większe gdy bodźcom bólowym nie towarzyszyła TENS,
- sumacja czasowa występowała jedynie w warunkach: tylko ból,
- sumacja czasowa nie występowała w warunkach: ból + TENS,
- TENS wpływała na aktywację mózgu,
- TENS aktywowała pierwotną i wtórną korę somatosensoryczną i ciemieniową,
- łączność funkcjonalna istoty szarej okołowodociągowej (PAG) oraz kory przedczołowej bocznej nasiliła się pod wpływem TENS i była modulowana przez testosteron i kortyzol,
- kobiety zgłaszały bardziej nasilony ból w czasie TENS niż mężczyźni oraz wykazały większą aktywację kory skrzyżowania skroniowo-ciemieniowego a także nasiloną łączność funkcjonalną istoty szarej okołowodociągowej (PAG) z korą oczodołowo-czołową.
Wnioski:
- S1, S2 oraz kora ciemieniowa były aktywowane przez bezbolesną TENS. TENS wzmogła łączność funkcjonalną istoty szarej okołowodociągowej (PAG) z korą przedczołową boczną, co prawdopodobnie wywołało aktywację hamującego ból szlaku zstępującego,
- przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS) o narastającym stopniowo natężeniu zapobiegła sumacji czasowej powtarzalnych bodźców nocyceptywnych, co sugeruje, że taka aplikacja TENS może działać przeciwbólowo.
Konkluzja:
Przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS) spowodowała zmniejszenie bólu, prawdopodobnie wskutek aktywacji hamującego ból szlaku zstępującego, wskazując, że metoda TENS może być stosowana w praktyce klinicznej.
Pubmed |
Pubmed link |
Brain mechanisms of pain relief by transcutaneous electrical nerve stimulation: A functional magnetic resonance imaging study. |
Link do artykułu źródłowego – http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25847717