W ostatnich kilku dekadach nastąpił znaczny postęp technologiczny w medycynie. Postęp ten nie ominął chirurgii, w tym laparoskopowej. Na rynku pojawiły się nowe narzędzia i materiały. Poprawie uległa także sama jakość obrazu w laparoskopii – niedawno swoją premierę miały urządzenia do obrazowania 3D oraz 4K. Mogłoby się wydawać, że w tej kwestii niewiele da się jeszcze ulepszyć. A jednak wykorzystanie obrazowania fluorescencyjnego w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR – near infrared) z zastosowaniem zieleni indocyjaninowej (ICG – indocyanine green) cieszy się uznaniem wśród coraz liczniejszej grupy chirurgów. Lista potencjalnych, jak i już znanych, zastosowań ICG stale rośnie.
ICG to jeden z barwników fluorescencyjnych, który jest widzialny w określonym spektrum światła. Dlaczego akurat ICG znajduje coraz szersze zastosowanie w medycynie? Głównie dzięki temu, że jest dobrze widoczny (zielony kolor dobrze kontrastuje z barwą tkanek), nie kumuluje się w organizmie oraz jest mało toksyczny (w literaturze opisano jedynie rzadkie przypadki łagodnych reakcji alergicznych – są to głównie doniesienia z Japonii, gdzie ICG stosuje się najdłużej).
Zastosowanie ICG polega na jego podaniu dożylnym, a następnie obserwacji jego perfuzji w laparoskopii. Obraz w zakresie podczerwieni jest nakładany na spektrum światła widzialnego, co pozwala operatorowi na obserwację hybrydowego obrazu w czasie rzeczywistym.
Wykorzystanie ICG oparte jest na jego metabolizmie i charakterystycznym zachowaniu w ciele człowieka. W ciągu kilku minut od podaży dożylnej barwnik jest całkowicie usuwany z organizmu. W zdecydowanej większości metabolizuje się w wątrobie i jest wydalany z żółcią. Zasada kilkuminutowej perfuzji tkanek nie dotyczy jednak z jakiegoś – nieokreślonego do tej pory – powodu tkanek nowotworowych, w których .ICG. może zalegać nawet do kilku dni. Warto podkreślić, że powyższe właściwości same nasuwają potencjalne zastosowania zieleni indocyjaninowej.
Poniżej przedstawiono możliwe zastosowania obrazowania za pomocą ICG w zakresie codziennej działalności Oddziału Chirurgii Ogólnej.
W chirurgii kolorektalnej:
W chirurgii wątroby, pęcherzyka i dróg żółciowych:
Zastosowanie ICG w chirurgii może również skrócić czas wielogodzinnych procedur chirurgicznych, zwiększyć ich bezpieczeństwo, umożliwić zachowanie większej czystości onkologicznej, a co za tym idzie zredukować koszty leczenia i hospitalizacji. Metoda ta jest dość prosta i mało obciążająca dla pacjenta – znacznie mniej skomplikowana i tańsza niż np. techniki radioizotopowe.
Podsumowując zalety wykorzystania ICG w chirurgii (przy jednoczesnej niewielkiej toksyczności), należy spodziewać się w najbliższych latach zdecydowanego wzrostu popularności ICG zarówno w procedurach chirurgii onkologicznej, jak i innych dyscyplinach zabiegowych. Dla przykładu w Japonii ze względu na dużą popularność metody, powszechną dostępność laparoskopów z funkcją obrazowania w zakresie bliskiej podczerwieni, a także niską cenę ICG – obrazowanie fluorescencyjne zaczyna być wykorzystywane rutynowo, chociażby do planowych cholecystektomii. Zasadne wydaje się więc stwierdzenie, że zastosowanie tej metody będzie w niedalekiej przyszłości nie tylko powszechne, ale i zalecane.